Odmiana rzeczownika przez przypadki

Rzeczownik jest odmienną częścią mowy i podlega odmianie zarówno przez przypadki, rodzaje, jak i liczby. Rzeczownik nazywa rzeczy, osoby, obiekty, a także miejsca. W języku polskim rzeczowniki występują zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej. W liczbie pojedynczej możemy wskazać trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Zaś w liczbie mnogiej występują już tylko dwa rodzaje: męskoosobowy i niemęskoosobowy.

Najczęściej rzeczowniki w języku polskim, w mianowniku, a zatem w pierwszym przypadku liczby pojedynczej mają następujące końcówki:
- rodzaj męski zakończony jest spółgłoską (np. dom, kot, syn)
- rodzaj żeński zakończony jest samogłoską -a (np. ława, babcia, droga)
- rodzaj nijaki kończy się na -o (np. auto, dziecko) lub -e (danie, mieszkanie).

Zarówno rzeczowniki, które występują w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej możemy odmienić przez przypadki. Odmiana rzeczownika przez przypadki odbywa się poprzez odpowiedź na pytanie, jakie dany przypadek stawia. W naszym języku występuje siedem przypadków, z których każdy odpowiada na inne pytanie. Przypadki to: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz.

Deklinacja, czyli odmiana rzeczownika przez przypadki
Deklinacji, a zatem odmianie przez przypadki podlegają nie tylko rzeczowniki. Możemy odmienić także przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe, a jak również części liczebników oraz zaimków. Dzięki odmianie przez przypadki mamy swobodny szyk zdania, a pojedyncze słowa odmieniają się w zależności od kontekstu zdania. Co więcej, pozwalają na wyrażanie stosunków w odniesieniu do wyrażenia. Można zatem powiedzieć, że pomagają nam odróżnić podmiot od okolicznika, dopełnienia lub przydawki.

Odmiana przez przypadki rzeczownika odbywa się poprzez odpowiedzi na pytania, z którymi wiąże się 7 przypadków. Są to:
- mianownik, który stawia pytania: kto? co? (to jest). Stanowi podstawową formę rzeczownika, w którym to rzeczownik najczęściej występuje w roli podmiotu.
- dopełniacz, odpowiadający na pytania kogo? czego? (nie ma). W mowie używany jest bardzo często, przede wszystkim w przeczeniach lub w określaniu, że coś należy do kogoś.
- celownik, który odpowiada na pytania komu? czemu? (przyglądam się). W odróżnieniu od dopełniacza, celownik używany jest raczej rzadko. Głównie łączy się m.in. z czasownikami jak choćby: sprzedawać, dawać, oddawać, mówić, pomagać, obiecywać, dziękować. Dodatkowo, może łączyć się z przyimkami takimi jak: dzięki, przeciw, wbrew, ku.
- biernik, który ma odpowiedzieć na pytania kogo? co? (widzę). W tym przypadku rzeczowniki mogą mieć formę taką samą, jak dopełniacz.
- narzędnik, który odpowiada na pytania z kim? z czym? (idę). Rzeczowniki w tym przypadku najczęściej określają np. jakieś narzędzia (długopisem, łyżką), środki transportu (autem, rowerem), jak i do wskazywania, czym się interesujemy (sportem, muzyką) czy tego, kim jesteśmy (jestem fryzjerem, bratem, sprzątaczką). - miejscownik, który odpowiada na pytania o kim? o czym? (myślę).
- wołacz, jest szczególnym przypadkiem, gdyż jako jedyny nie ma pytania. Używamy go najczęściej gdy chcemy kogoś/coś zawołać, czy w bezpośrednich zwrotach. Obecnie często zastępujemy ten przypadek mianownikiem.

Język polski - Pozostałe zagadnienia

Samogłoski Części mowy Humor czy chumor
Nieważne czy nie ważne W koncu czy wkoncu Byłoby czy było by
Tautologia
 Zdania składowe
 Przecinek przed żeby
 Homonimy  Homonimy przykłady
RiGCz 
Napewno czy na pewno? Odmiana rzeczownika przez przypadki Przecinek przed jak?
Cechy epopei Pan Tadeusz najważniejsze informacje Cechy legendy
Coraz bardziej czy co raz bardziej? Tam i spowrotem czy tam i z powrotem?  
4

dziedziny naukowe

30

Ciekawych artykułów

10050

Zadowolonych użytkowników serwisu

3000

Wymienionych maili z naszymi użytkownikami :-)